Boşanma ve ayrılık davalarında eşlerin geçimi için yargılama sürecinde hükmedilen nafakaya tedbir nafakası denmektedir. Tedbir nafakası boşanma davası ile birlikte istenebileceği gibi bağımsız bir dava olarak da açılabilir.

A- KUSUR DURUMLARI ;

Tedbir nafakasına karar verilirken tarafların kusur durumları dikkate alınmaz. Bu anlamda tedbir nafakası isteyen eş tam kusurlu bile olsa koşulları oluşmuşsa tedbir nafakası alabilmektedir.

B- TUTUKLULUK, HÜKÜMLÜLÜK, İŞSİZLİK, AKIL HASTALIĞI;

Kural olarak tutukluluk, hükümlülük, işsizlik ve akıl hastalığı kocanın nafaka yükümlülüğünü ortadan kaldırmamaktadır. Zira bu noktada kocanın gelir durumu araştırmak durumundadır. Kocanın geliri, paraya çevrilebilecek malı ve serveti bulunmaktaysa tedbir nafakasına hükmedilmek durumundadır.

Ekonomik durumu birbirine yakın olan eşlerin birbirine tedbir nafakası verme zorunluluğu yoktur. Yine bir başkası ile birlikte yaşayan eşe tedbir nafakası verilmez.

C- TALEPLE BAĞLILIK VE RESEN NAZARA ALMA;

TMK 169 madde hükmüne göre boşanma ve ayrılık davalarında hakim eşlerin geçimine ilişkin önlemleri istek bulunmasa bile resen almak zorundadır. Bu anlamda tedbir nafakası hakim tarafından resen nazara alınan hususlardandır. Ancak hakim eğer istek varsa istek miktarını aşacak şekilde tedbir nafakasına hükmedemez. Bu anlamda hakim istek miktarıyla bağlıdır.

Kural olarak tedbir nafakası resen nazara alınır ve dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere hükmedilir. Taraflar boşanma ve ayrılık davalarında daha sonradan da tedbir nafakası talebinde bulunabilirler ancak sonradan yapılan bir istek olduğunda hakim istek tarihinden itibaren geçerli olmak üzere tedbir nafakasına hükmedecektir.

Tedbir nafakası istemediğini açıklayan kişi yararına tedbir nafakasına hükmedilemez.

Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte MK 169 madde hükmüne göre tedbir nafakası sorumluluğu kendiliğinden ortadan kalkmaktadır.

D- BAĞIMSIZ DAVA İLE İSTENMESİ;

TMK 197 . maddesinde eşlere belirli koşullar altında ayrı yaşama hakkı tanınmıştır. Söz konusu koşulların varlığı halinde hakim gerekli önlemleri alabilmektedir ki bu önlemlerden biri de tedbir nafakasıdır.

Boşanma davasından bağımsız olarak verilen tedbir nafakasının arttırılması için tekrar dava açılabilmektedir.

Av. Seher Burcu ADIYAMAN