15. Hukuk Dairesi         2018/4396 E.  ,  2018/4298 K.

"İçtihat Metni"

Mahkemesi:... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
İlk Derece Mahkemesi :... 22. Asliye Hukuk Hakimliği

Yukarıda tarih ve numarası yazılı olan Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi'nce verilen kararın temyizen tetkiki davacı ... ... ile diğer davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanmış olup, elatmanın önlenmesi, fesihte haklı olunduğunun tesbiti, tapuya konulmuş olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinin terkini ile fesih nedeniyle davacının maruz kaldığı zararların tesbit edilerek davalıdan tahsili istemine ilişkindir.

İlk derece mahkemesinde yapılan yargılama sonucunda elatma talebi konusuz kaldığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına, davacıların fesih nedeniyle maruz kaldıkları zararlarına ilişkin tazminat talepleri ispatlanamadığından bu konudaki tazminat taleplerinin reddine, talebin kabulü ile taraflar arasında akdedilen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin tesbitine ve tapu kaydına konulan şerhin terkinine, davalı ... yönünden yüklenici sıfatı bulunmadığından bu kişi açısından davanın reddine karar verilmiştir.

Davalı yüklenici şirket vekili ve vekâlet ücreti yönünden davalı ...'ün istinaf talebi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi'nce davalıların diğer istinaf sebepleri incelenmeksizin istinaf taleplerinin usul yönünden kabulü ile ilk derece mahkemesi olan ... ... 22. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 14.12.2017 gün ve 2015/364 Esas, 2017/349 Karar sayılı kararının kaldırılmasına, davalılar hakkında açılan davanın HMK'nın 114/1-4 ve 115/2. maddeleri gereğince dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiş, verilen karar kendi adına asaleten, arsa sahipleri Sevgi, Umut ve ...'e vekâleten avukat ... ... tarafından temyiz edilmiştir.

... 6. Noterliği'nde 17.07.2014 gün 53840 yevmiye no ile düzenlenen düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, ... İlçesi ... Mahallesi Kapanağılı Mevkii 36 pafta 238 ada 10, 11 ve 12 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde
inşaat yapımı için arsa sahipleri ... ..., ..., ... ve ..., ... ile yüklenici şirket ve ... arasında imzalanmıştır.

Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin tüm tarafları davada davacı ve davalı olarak yer almakta olduğundan, Türk Medeni Kanunu'nun 692. maddesindeki arsa sahiplerinin birlikte dava açma koşulu ve taraf teşkili gerçekleşmiştir.

Davacılar tarafından açılan davada yüklenicilerin el atmalarının önlenmesi, tapuya konulan şerhin terkini fesih neeniyle uğranılan zararların tesbit ve tahsili ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinin fesihte haklı olunduğunun tesbiti talep edilmiştir.

Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri tapuda pay devrini de içerdiğinden, diğer tarafın karşı çıkması halinde tek taraflı dönme-fesih irade beyanının varlığı ve bunun karşı tarafa ulaşmasıyla hukuki sonuç doğurmayıp, dönme-fesih için mahkeme kararının alınması zorunludur.

6100 sayılı HMK'nın 33. maddesi hükmünce hakim Türk hukukunun resen uygulayacağından maddi vakıaları ileri sürüp kanıtlamak taraflara hukuki nitelendirme tarafların beyanı ile bağlı olmaksızın hakime aittir.

Az yukarıda belirtildiği gibi davada yüklenicilerin sözleşme konusu taşınmaza elatmalarının önlenmesi ve bu sözleşmenin tapuya şerhinin terkini de talep edilmiş olduğundan davacılar aynı zamanda mahkemeden sözleşmeden dönmeyi de talep etmiş sayılırlar (Yargıtay 15. Hukuk Dairesi'nin 14.04.2008 gün 2007/1276 Esas, 2008/2431 Karar. 21.12.2006 gün 2005/7594 Esas, 2006/7533 Karar sayılı ilamları ve benzer içtihatları).

Bu durumda istinaf incelemesini yapan bölge adliye mahkemesince davacıların elatmanın önlenmesi ve tapudaki şerhin terkini istemleri, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin feshi talebini de içerdiği, arsa sahipleri ile yüklenicilerin tamamı davada davacı ve davalı olarak yer almakta olduğu ve taraf teşkili de tamamlandığından, sözleşmenin feshi koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği de incelenerek istinaf talebi konusunda ve davalı ... Özgün'ün taraf teşkilini sağlamak için zorunlu olarak hasım gösterildiği de gözetilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken yanlış değerlendirme ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılıp dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesi doğru olmamış, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacıların temyiz itirazlarırnın kabulü ile ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi'nin 22.05.2015 gün 2018/845 Esas, 2018/572 Karar sayılı kararının, davacılar yararına BOZULMASINA, 6100 sayılı HMK 373. madde hükümleri gözetilerek dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi'ne, karardan bir örneğinin ise ilk derece mahkemesine gönderilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine, 06.11.2018 gününde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.